Quá trình quản lý chăm sóc cây sầu riêng từ giai đoạn nhú mắt cua đến xả nhụy, đậu trái này sẽ giúp tăng năng suất, chất lượng trái và đảm bảo cây sầu riêng đủ sức nuôi trái, không bị suy kiệt sau thu hoạch. Một số lưu ý bà con cần quan tâm theo dõi thường xuyên để có biện pháp xử lý thích hợp kịp thời.

Quản lý nước 

Cây sầu riêng ra hoa đòi hỏi phải có thời gian khô hạn (ẩm độ đất thấp) trong thời gian 3-4 tuần và sự sinh trưởng của chồi đã suy giảm để phân hóa mầm hoa. Nếu thời gian khô hạn quá ngắn cây sầu riêng sẽ ra hoa ít hoặc ra hoa rải rác, không đồng loạt.

Do đó, để cây sầu riêng ra hoa bà con cần phải cắt nước (ngưng tưới) cho đến khi thấy hiện tượng lá rũ xuống (xào lá), nứt mục trên thân cành chính. Giai đoạn này bà con lưu ý không nên tưới sớm và thừa nước. Khuyến cáo: lượng nước và thời gian tưới bằng 1/4 bình thường. Tăng lên 1/3 so với lượng nước tưới bình thường khi xuất hiện mắt cua sáng đều từ 3-4cm và duy trì nhịp độ (chu kỳ) tưới cho đến đậu trái rồi tăng dần lượng nước.

Tác hại của tưới nước sớm và thừa nước, các hoa ở đầu cành phát triển mạnh (hoa không mong muốn), các mầm hoa ở vùng mang trái bị rơi vào trạng thái ngủ (đui bông). Kích thích phát triển lá trên mỗi chùm bông, dinh dưỡng tập trung nuôi lá làm hoa nhỏ lại, cuống hoa dài, yếu ớt, ảnh hưởng đến đậu trái, nuôi trái. Cây có thể hút thêm nước nên xảy ra tình trạng sốc nước gây rụng hoa và đậu trái giảm bởi vì hạt phấn sẽ chết khi có nhiều nước;

Hoa sầu riêng khi mới hình thành những chấm nhỏ có thể đi vào giai đoạn miên trang (trạng thái ngủ, đen bông) nếu gặp thời tiết bất lợi như có lượng mưa từ 10 mm/ngày. 

Đi đọt

Cây sầu riêng sinh lý tự nhiên là ra đọt tầm 3-4 tháng/lần và sau khi bón phân nuôi hoa, tưới nhiều nước hoặc gặp mưa nhiều làm cho giai đoạn ra đọt hay bị trùng với giai đoạn xả nhụy và đậu trái non. Đặc biệt giai đoạn xả nhụy, nếu không chủ động xử lý chặn đọt hoặc kéo đọt sầu riêng thì tỷ lệ rụng hoa, rụng trái non rất cao do đọt non cạnh tranh dinh dưỡng với hoa và trái non; từ đó xảy ra tình trạng rụng hoa, rụng trái non làm giảm năng suất sầu riêng. Giai đoạn ra hoa đậu trái bà con nên bón phân cân đối (NPK=1:1:1) và không nên phun qua lá có nồng độ Đạm (N) cao. 

Bón phân hiệu quả

Việc bón phân nuôi hoa và hạn chế hiện tượng đi đọt non trong thời gian mang hoa, đậu trái bà con nên hạn chế việc bón nhiều thành phần phân Đạm (Nitrogen cao) để tránh đi đọt non trùng với thời điểm xả nhụy và trái non. Sau khi mắt cua phát triển hoàn toàn bà con chọn phân bón NPK có tỉ lệ 1:1:1 (phân 3 số đều) để bón.

Việc bón phân nuôi hoa và hạn chế hiện tượng đi đọt non trong thời gian mang hoa, đậu trái bà con nên hạn chế việc bón nhiều thành phần phân đạm (Nitrogen cao) để tránh đi đọt non trùng với thời điểm xả nhụy và trái non. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Giai đoạn này cây rất cần các nguyên tố trung lượng, vi lượng để hình thành hạt phấn, sức sống của hạt phấn và tạo độ dai chắc cho cuống hoa. Giai đoạn này khuyến cáo sử dụng phân bón lá để cung cấp dinh dưỡng cho cây. Thời điểm khi nụ hoa hình thành rõ, sử dụng phân bón lá Sitto Fopro 20-20-20+TE và Calcium Boron, phun định kỳ 7-10 ngày/lần. Thời điểm trước khi xả nhuỵ 1 tuần và sau xả nhụy 1 tuần bà con sử dụng bộ đôi Amine + Calcium Boron giúp tăng sức sống của hạt phấn, tăng tỷ lệ thụ phấn, đậu trái và tạo độ dai chắc cho cuống hoa, hạn chế rụng trái non. 

Kết hợp với thuốc trừ sâu để phòng sâu ăn hoa. Phun ướt đều mặt trên và mặt dưới lá vào sáng sớm hoặc chiều mát. Đối với trường hợp cây đang ra nụ mà cây ra đọt non thì sử dụng Sitto Fopro 20-20-20+TE với liều lượng gấp đôi bao bì hướng dẫn. Xịt lúc trời mát, 7-10 ngày xịt 1 lần, liên tục cho đến khi lá già mới thôi.

Trong trường hợp trước khi hoa xả nhụy mà cây ra đọt non thì phải phun Sitto Fomic PK 52-34+TE với liều lượng 1,5kg và 100gram Sitto Mix pha vào phuy 200 lít nước để hạn chế đọt non, lá non phát triển, tránh tình trạng cạnh tranh dinh dưỡng giữa lá và quả non gây rụng quả non.

Tỉa hoa

Tỉa hoa nhằm loại bỏ bớt hoa mọc ở những vị trí không cần thiết, qua đó cây sẽ tập trung dinh dưỡng để nuôi dưỡng hoa còn lại tốt hơn. Về việc tỉa chùm hoa, khi chùm hoa sầu riêng hình thành 3-5 cm (25-30 ngày). Trước nhất đối với cành cấp 1, vị trí để chùm hoa đầu tiên cách thân từ 0,5-1,8 m tùy tuổi cây. Cây càng lớn, cành ở dưới thấp thì vị trí để chùm hoa đầu tiên càng cách xa thân. Nếu để hoa, quả gần thân thì hoa, quả ở vị trí này phát triển rất kém.

Tỉa hoa nhằm loại bỏ bớt hoa mọc ở những vị trí không cần thiết, qua đó cây sẽ tập trung dinh dưỡng để nuôi dưỡng hoa còn lại tốt hơn. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.

Đối với cành cấp 2, giữ lại những chùm hoa ở vị trí cành to, khỏe, ở nách cành cấp 2. Không để hoa ở đầu cành, vì nếu đậu quả dễ bị gió giật gây tổn thương các cành lân cận và khó thu hoạch. Chọn các chùm hoa khỏe hướng xuống dưới (không để các chùm hoa hướng ngang hoặc mọc sai vị trí). Khoảng cách giữa các chùm bông cách nhau 20-25 cm. Không để dày làm cho hoa nhỏ, đậu phấn kém.

Tỉa bớt hoa trong một chum, khi hoa dài khoảng 8-10 cm (40-45 ngày). Ưu tiên giữ lại những nụ hoa ra cùng đợt và những hoa tròn, mập, cuống hoa khỏe, hoa không bị nhiễm sâu bệnh. Để không quá 10 bông/chùm.         

Lê Hoàng Vũ - Báo nongnghiep