Mô hình thủy canh xuất hiện khá lâu trên thế giới, tuy nhiên ở Việt Nam, mô hình này lại ít được quan tâm đầu tư nghiên cứu, phát triển.

Mô hình trồng rau sạch tại Việt Nam bằng phương pháp thủy canh hiện đang được ứng dụng nhiều trong những năm gần đây. Hiện nay, có nhiều kỹ thuật trồng rau thủy canh hiện đại, thông dụng được ứng dụng trong thực tế như thủy canh màng mỏng, hồi lưu, tĩnh, dạng bấc, nhỏ giọt, khí canh…

Tuy nhiên, mô hình thủy canh nước sâu (TCNS) hiện chưa được áp dụng tại Việt Nam, mặc dù có rất nhiều ưu điểm vượt trội so với các mô hình thủy canh đang được triển khai đại trà hiện nay ở Việt Nam.

Hệ thống TCNS hay còn gọi là thủy canh bọt, thủy canh bè có nhiều ưu điểm về năng suất và khả năng phòng chống bệnh cho cây trồng. Trong canh tác nước sâu, mọi dinh dưỡng đều đã được cung cấp sẵn cho cây trồng, chúng hút trực tiếp và lớn nhanh, năng suất cao hơn 25% so với canh tác thông thường.

Theo ông Phạm Thạnh Lộc - Giám đốc Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Thanh Bình (Củ Chi, TPHCM), mô hình TCNS xuất hiện khá lâu trên thế giới. Trong thời gian gần đây, một số doanh nghiệp chuyên canh rau lớn trên thế giới như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hà Lan đã cải tiến áp dụng đại trà và tự động hóa hoàn toàn công nghệ này như Công ty Dry Hydroponics, Viscon Hydroponics… Ở Việt Nam, mô hình này lại ít được quan tâm đầu tư nghiên cứu, phát triển.

“Sau một thời gian nghiên cứu, chúng tôi nhận thấy mô hình TCNS có thể áp dụng triển khai được ở các tỉnh phía Nam” - ông Lộc nói và cho biết, ưu điểm tuyệt vời nhất của mô hình này là chi phí đầu tư ban đầu thấp hơn nhiều so với mô hình thủy canh dạng ống nằm ngang đang được triển khai đại trà ở trong nước.

Mô hình này hoàn toàn áp dụng để triển khai cho khu vực nông thôn vì tổng mức đầu tư thấp. Ngoài ra, mô hình này có thể dễ dàng áp dụng hệ thống trồng, chăm sóc, quản lý, thu hoạch tự động hóa hoàn toàn.

Trong khi đó, mô hình thủy canh ống nằm ngang rất khó có thể tự động hóa nên tốn khá nhiều cho chi phí nhân công trồng, thu hoạch và quản lý trang trại. Trong khi đó, năng suất, chất lượng so với trồng rau thủy canh màng mỏng là tương đương nhau, nhưng nếu TCNS nếu được đầu tư tự động hóa hoàn toàn thì giảm được chi phí nhân công khá nhiều.

Thời gian qua, Công ty Cổ phần Nông nghiệp công nghệ cao Thanh Bình đã thực hiện nhiều nghiên cứu tại Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp nông nghiệp công nghệ cao TP.HCM và đã nắm bắt được nhiều vấn đề cốt lõi của công nghệ TCNS. Công ty sẵn sàng chuyển giao công nghệ cho các địa phương có nhu cầu.

Rau được trồng theo công nghệ này đảm bảo chất lượng và năng suất cao. Tuy nhiên, hệ thống này cũng có một số nhược điểm như dễ sinh tảo, mất cân bằng dinh dưỡng, các chất dinh dưỡng chìm hoặc bị tạo bọt quá mức.

Ông Lộc chia sẻ: "Cái khó của chúng tôi là việc làm thế nào để tuyên truyền, thuyết phục được bà con nông dân tin tưởng vào công nghệ này, để áp dụng vào thực tế, thay thế cho cách trồng truyền thống rau truyền thống, rất khó đảm bảo chất lượng, năng suất và an toàn thực phẩm".

Hiện công ty mới chỉ làm chủ được công nghệ ở mặt cơ bản, còn đưa lên tầm cao có khả năng kiểm soát được hoàn toàn như những mô hình ở nước ngoài thì rất cần những chuyên gia về nông học, dinh dưỡng, sâu bệnh… hợp tác cùng nghiên cứu.

“Trong đó, công ty mong muốn hợp tác với các chuyên gia dinh dưỡng để nghiên cứu trồng sao cho đảm bảo hàm lượng dinh dưỡng trong rau. Hiện nay người dùng chủ yếu quan tâm đến vấn đề rau quả sạch hay không chứ chưa quan tâm đến yếu tố dinh dưỡng” - ông Lộc nói.

Khả Hân - Khampha.vn