Theo Bộ NNPTNT, trong các nước ASEAN, Việt Nam là nước đứng đầu về số lượng, chủng loại thuốc bảo vệ thực vật sinh học (BVTVSH). Bộ NNPTNT đặt mục tiêu tới năm 2021 tăng sử dụng thuốc BVTVSH lên 30% và giảm tương ứng 30% với thuốc hóa học.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Quốc Doanh, tại Hội nghị phát triển và sử dụng thuốc BVTVSH tổ chức tại TP.HCM, chiều ngày 16/6 nhấn mạnh, phải lưu ý đến việc tạo ra thị trường nông sản lành mạnh để tạo động lực cho thuốc bảo vệ thực vật sinh học phát triển.

Theo Cục Bảo vệ thực vật, thuốc BVTV là vật tư quan trọng trong sản xuất nông nghiệp. Tuy nhiên thuốc hóa học BVTV nhiều năm qua đã bộc lộ nhiều hạn chế.

Nông dân Củ Chi (TP.HCM) phun thuốc diệt cỏ. Ảnh: Nguyễn Vy

Thuốc BVTVSH được xem là giải pháp thiết thực để bảo vệ cây trồng, giảm thiểu việc sử dụng thuốc hóa học, bảo vệ môi trường, sức khỏe, hướng tới sản  xuất nông nghiệp an toàn và bền vững.

Thống kê cho thấy, trong các nước Asean, Việt Nam là nước đứng đầu về số lượng, chủng loại thuốc BVTVSH. Năm 2019, thị trường thuốc BVTVSH ước tính có trị giá gần 31 triệu USD. Dự kiến đến năm 2024 sẽ đạt 65,7 triệu USD. Điều này cho thấy sự quan tâm đầu trong nghiên cứu, phát triển và sử dụng thuốc BVTVSH trong nước ngày càng tăng.

Tuy nhiên để phát triển hơn nữa, thuốc BVTVSH vẫn đang gặp không ít hạn chế. Như các quy định hỗ trợ vốn, phí đăng ký thuốc BVTVSH chưa có những chính sách cụ thể; chưa tạo động lực cho các cá nhân, tổ chức sản xuất, kinh doanh và sử dụng.

Nông dân Tây Ninh phun thuốc bảo vệ lúa. Ảnh: Nguyễn Vy

Thuốc BVTVSH cần được áp dụng cùng nhiều biện pháp canh tác khác, sử dụng trên diện rộng và thời gian đủ lâu mới phát huy tác dụng nên hiệu quả không bằng thuốc hóa học.

Một bộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ hoặc cơ hội tiếp cận với thuốc BVTVSH còn hạn chế. Các đề tài nghiên cứu về cơ hội tiếp cận còn ít được quan tâm.

PGS. TS. Nguyễn Xuân Hồng – Chủ tịch Hội đồng tư vấn thuốc BVTV nhận định, tăng trưởng thị trường thuốc BVTVSH sẽ nhanh hơn gấp 3-4 lần so với thuốc hóa học.

Mô hình trình diễn sử dụng thuốc trừ sâu sinh học phòng trừ rầy nâu hại lúa ở Thái Bình. Ảnh IT

Tuy nhiên, tình trạng sử dụng thuốc BVTVSH, nhất là các chế phẩm sinh học còn ít do thói quen sử dụng thuốc hóa học đã tồn tại lâu năm, hiệu lực của thuốc BVTVSH chậm chi phí lại cao và khó sử dụng bảo quản hơn thuốc hóa học.

Bộ NNPTNT đặt mục tiêu tới năm 2021 tăng sử dụng thuốc BVTVSH lên 30% và giảm tương ứng 30% với thuốc hóa học.

Để tăng cường sử dụng rộng rãi hơn nữa thuốc BVTVSH, ngoài việc tiếp tục cải cách các quy định liên quan, tăng cường truyền thông thay đổi nhận thức thì việc tạo thị trường cho thuốc BVTVSH phát triển cũng rất quan trọng.

"Thị trường ở đây là các mô hình sản xuất nông sản hữu cơ, nông nghiệp sạch phải mở rộng diện tích hơn nữa", TS. Hồng nói.

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đề nghị tạo động lực cho thuốc BVTVSH phát triển. Ảnh Nguyễn Vy

Thứ trưởng Lê Quốc Doanh đánh giá nhận thức chung về thuốc BVTVSH đã có những tiến bộ nhưng chưa đủ, từ cấp quản lý nhà nước, nhà khoa học, doanh nghiệp cho tới người dân. Đã đến lúc Cục BVTV phải xây dựng một đề án toàn diện về thuốc BVTVSH từ sản xuất, kinh doanh đến tiêu dùng.

Đồng tình với quan điểm của TS. Hồng, Thứ trưởng nhấn mạnh, đề án phải tạo ra thị trường để thuốc BVTVSH phát triển.

"Cần tăng cường công tác quản lý ATTP, lành mạnh hóa thị trường nông sản sạch nhằm tạo động lực cho nông dân và doanh nghiệp trong sản xuất, cung ứng thực phẩm nông sản chất lượng cao. Từ đó khuyến khích việc sử dụng thuốc BVTVSH thay thế thuốc hóa học", Thứ trưởng nhấn mạnh.

Nguyễn Vy - Danviet