Để tìm lối ra bền vững cho nông sản sạch cần chủ động thay đổi phương thức canh tác, từ nền nông nghiệp tự cung, tự cấp sang nền nông nghiệp phát triển đa dạng theo hướng hiện đại, sản xuất hàng hóa lớn…
Thời gian qua, công nghiệp chế biến nông sản sạch của các doanh nghiệp, hợp tác xã… đã giải quyết việc làm trực tiếp cho nhiều lao động, đóng góp không nhỏ trong tái cấu trúc ngành nông nghiệp và sự phát triển của Thủ đô Hà Nội. Tuy nhiên, theo ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội, phần lớn doanh nghiệp chế biến nông sản chưa chủ động được nguồn cung cấp nguyên liệu đảm bảo về số lượng và chất lượng. Hơn nữa, liên kết giữa các khâu trong chuỗi giá trị sản xuất - chế biến - tiêu thụ trong ngành hàng phần lớn thiếu chặt chẽ.
Thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội chỉ ra, ngành chế biến nông sản của Thủ đô vẫn yếu do phần lớn doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất thủ công và bán tự động, chỉ khoảng 10% có quy trình công nghệ sản xuất khép kín tự động, 20% đã xây dựng và áp dụng tốt chương trình quản lý chất lượng, an toàn thực phẩm tiên tiến… Khả năng chế biến đối với một số ngành hàng cũng còn yếu, chưa sử dụng hết công suất, không đáp ứng được nhu cầu, nhất là vào cao điểm của mùa vụ rau, quả, thịt.
Khảo sát tại 200 doanh nghiệp trên địa bàn thành phố, chỉ có 12 doanh nghiệp có quy trình công nghệ sản xuất khép kín tự động đầu vào là nguyên liệu đầu ra là thành phẩm, còn lại đa phần là doanh nghiệp có quy trình sản xuất thủ công và bán tự động… Bên cạnh đó, cơ chế chính sách chưa đủ hấp dẫn thu hút đầu tư vào chế biến nông sản, nhất là đất đai, tài chính, tín dụng, khoa học công nghệ; trình độ quản lý và tay nghề chuyên môn phục vụ công nghiệp chế biến còn thấp, số lượng đào tạo chiếm tỷ lệ rất thấp…
Vì vậy, để tìm lối ra bền vững cho nông sản sạch, theo ông Tường, các địa phương cần chủ động thay đổi phương thức canh tác, hướng đến sản xuất quy mô lớn theo hình thức liên kết chuỗi...
Việc kết nối cung - cầu cần chặt chẽ hơn; ngành chức năng cần đẩy mạnh hỗ trợ người sản xuất trong việc hoàn thiện hồ sơ pháp lý để chứng minh nguồn gốc sản phẩm..., từ đó, tạo thuận lợi trong việc kết nối với siêu thị, cửa hàng tiện ích.
Hà Nội đặt mục tiêu đến năm 2030, tốc độ tăng giá trị hàng nông sản qua chế biến đạt 7 - 8%/năm; hình thành, hỗ trợ phát triển khoảng 15 khu (cơ sở) chế biến nông sản gắn với chuỗi giá trị, áp dụng công nghệ tiên tiến, hiện đại, có năng lực cạnh tranh đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và có cơ sở đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu; 100% sản phẩm nông sản, thực phẩm chế biến đều sử dụng mã QR trên Hệ thống truy xuất nguồn gốc nông sản thực phẩm thành phố Hà Nội tích hợp vào Hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hóa quốc gia; phát triển 1 khu phức hợp chế biến, bảo quản, kiểm định một cửa hỗ trợ hàng xuất khẩu.
Sự phát triển của công nghiệp chế biến nông sản góp phần chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu sản xuất nông nghiệp, từ nền nông nghiệp tự cung, tự cấp sang nền nông nghiệp phát triển đa dạng theo hướng hiện đại, sản xuất hàng hóa lớn…
Mai Phương - VietQ
