Trong quá trình sản xuất dưa, nhà nông thường phải đối mặt với nhiều loài bệnh hại. Trong đó, bệnh mốc sương là một trong những loại bệnh hại nguy hiểm nhất với dưa. Bệnh mốc sương đã gây mất mùa, làm tăng chi phí và cản trở sản xuất dưa của nhiều vùng.
Hiện nay các loại dưa được trồng với diện tích khá lớn ở Việt Nam, bởi đây là những loại cây có giá trị kinh tế cao. Các loại dưa đang được xã hội tiêu thụ với lượng lớn và thường xuyên dưới dạng rau - quả.
Tuy nhiên, trong quá trình sản xuất, nhà nông thường phải đối mặt với nhiều loài bệnh hại. Trong đó, bệnh mốc sương (có nơi gọi sương mai) là một trong những loại bệnh hại nguy hiểm nhất với dưa. Bệnh mốc sương đã gây mất mùa, làm tăng chi phí và cản trở sản xuất dưa của nhiều vùng.
Triệu chứng và tác hại: Trên lá, lúc đầu bệnh làm lá thâm tái và teo tóp lại, sau đó bị khô đi. Trong điều kiện ẩm thấp, nơi vết bệnh mới, được phủ nhẹ một lớp nấm trắng mỏng, đặc biệt mặt dưới lá, sau đó lá và các bộ phận tiếp giáp của cây cũng bị thối đen và ướt. Bệnh rất dễ lan rộng và làm vườn dưa bị thối lụi từng mảng.
Trên trái, vết bệnh thường có hình bầu dục và trong điều kiện ẩm thấp thì vết bệnh được phủ nhẹ một lớp nấm trắng, sau đó quả sẽ bị thối. Bệnh không những gây thối quả khi dưa còn ở trên đồng, mà còn tiếp tục gây hại trong quá trình vận chuyển và lưu giữ sau thu hoạch.
Tác nhân gây bệnh và điều kiện phát sinh phát triển: Bệnh do nấm Phytophthora sp. gây ra.
Điều kiện phát sinh phát triển:
- Trước khi trồng, vườn không được vệ sinh tàn dư cây vụ trước.
- Vườn đã được trồng dưa và các cây cùng ký chủ liên tục, hoặc được trồng gần vườn cà chua, khoai tây, hay một số cây trồng cạn khác như dưa, cà, ớt…
- Gieo trồng bằng giống nhiễm, trồng với mật độ dày, bón phân bị dư đạm, thiếu phân hữu cơ và vi lượng, nên vườn cây rậm rạp.
- Quản lý nước không tốt, làm vườn thường xuyên ẩm thấp.
- Vụ Đông Xuân thường có nhiệt độ mát hoặc hơi lạnh, ẩm độ không khí cao, ít nắng, đêm sương mù nhiều là điều kiện tối ưu cho bệnh phát triển…
Các biện pháp phòng trừ hiệu quả:
- Vệ sinh và tiêu hủy tàn tích bệnh hại trên ruộng vườn trước khi trồng, nhất là vụ trước đã trồng các cây cùng ký chủ như dưa, cà chua, khoai tây, ớt…
- Tìm giống kháng bệnh để trồng.
- Trồng với mật độ thích hợp, tránh trồng quá dày, dễ gây rậm rạp và ẩm thấp trong vườn.
- Lên luống cao, phủ màng và tưới tiêu nước hợp lý để vườn không bị ẩm thấp thường xuyên.
- Bón phân cân đối, có đủ hữu cơ, bổ sung các nguyên tố trung, vi lượng để giúp tăng sức đề kháng của cây như phân bón lá POLY FEED 15-15-30 ở giai đoạn hoa quả.
- Luân canh với cây trồng khác nếu vườn thường xuyên trồng dưa, cà chua, khoai tây.
- Khi điều kiện thời tiết âm u ít nắng, sương mù nhiều, không khí ẩm thấp và mát, thì cần phòng ngừa trước bằng các loại thuốc sau: TREPPACH BUL 607SL, hoặc ALPINE 80WG
- Nên phun 2 lần cách nhau 5 - 7 ngày khi bệnh chớm xuất hiện trên đồng.
TS NGUYỄN MINH TUYÊN, theo NNVN
