Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa (đường Hồ Xuân Hương, TP Ðà Lạt) vừa hoàn thành quy trình mới về sản xuất các giống khoai tây sạch bệnh, năng suất cao, giá thành thấp, chuyển giao rộng rãi cho nông dân Ðà Lạt và các vùng phụ cận. Qua đó, góp phần giảm đáng kể nguồn giống khoai tây nhập khẩu từ nước ngoài với chi phí sản xuất tăng cao.
 

Năng suất khoai tây giống nguyên chủng trong mô hình tăng đến 27% so với ngoài mô hình. Ảnh: V.Việt

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, định hướng phát triển diện tích khoai tây cả nước đến năm 2020 là 50.000 ha, nhưng hiện tại nguồn giống mới chỉ đáp ứng được khoảng 10% cho nhu cầu sản xuất. Trong khi đó, việc nhập khẩu giống khoai tây từ châu Âu như Công ty Pepsico mỗi năm nhập khoảng 150-200 tấn với mức giá khá cao, khoảng 1.000-1.100 USD/tấn, dẫn đến sản phẩm thu hoạch đạt lợi nhuận xuống thấp hơn so với sản xuất nhiều loại rau cao cấp khác. 

 

Ở Lâm Đồng, diện tích khoai tây sản xuất hàng năm trên dưới 1.500 ha, tập trung ở Đà Lạt và các huyện phụ cận như Lạc Dương, Đức Trọng, Đơn Dương. Trong đó, bên cạnh nguồn cây giống cấy mô đạt tiêu chuẩn chất lượng, hàng năm không ít số lượng củ giống khoai tây do nông dân tự tuyển chọn chưa đúng kỹ thuật, dẫn đến chưa đảm bảo năng suất và chất lượng theo yêu cầu. 

 

Nhằm góp phần khắc phục tình trạng sản xuất giống khoai tây chất lượng thấp trong nước nói chung, trong tỉnh Lâm Đồng nói riêng, từ năm 2016, Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa chủ trì triển khai Dự án “Xây dựng mô hình và chuyển giao công nghệ sản xuất khoai tây giống sạch bệnh, giá thành thấp”. 

 

Đến nay, sau 3 năm thực hiện, Dự án đã xây dựng 11 ha mô hình sản xuất khoai tây giống nguyên chủng tại 2 xã Tu Tra, Lạc Xuân (huyện Đơn Dương) và xã Xuân Thọ (thành phố Đà Lạt). Qua đánh giá cho thấy, các giống khoai tây tham gia mô hình ở đây sinh trưởng và phát triển tốt, thân cây mập, lá xanh đậm, độ đồng đều của cây và độ che phủ giữa các luống 40-45 ngày sau trồng đạt 75-80% và giai đoạn 60 ngày sau trồng đạt 95-100% ít bị nhiễm một số sâu bệnh hại. Năng suất trung bình của mô hình sản xuất giống khoai tây nguyên chủng đạt trên 19 tấn/ha, tăng 20-27% so với các giống khoai tây trồng ngoài mô hình.

 

Với giống khoai tây xác nhận, trong 3 năm qua, Dự án đã xây dựng 70 ha mô hình tại các xã Lạc Xuân (huyện Đơn Dương) và xã Xuân Thọ (thành phố Đà Lạt). Kết quả các giống khoai tây đạt độ che phủ giữa các luống từ 75-80% sau khi trồng 40-45 ngày; và đạt 95-100% sau khi trồng 60 ngày. Tất cả diện tích đều ít bị nhiễm một số sâu bệnh hại chính, năng suất bình quân mô hình đạt trên 21 tấn/ha, tăng 17-21% so với các giống khoai tây trồng thông thường tại địa phương.
 

Giống khoai tây sạch bệnh tại Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa. Ảnh: V.Việt

Theo hạch toán của Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa, sản xuất khoai tây giống nguyên chủng mỗi vụ (khoảng hơn 3 tháng) tăng 3.500 kg/ha so với biện pháp sản xuất thông thường. Với giá bán trung bình 9.000 đồng/kg thì mỗi hecta phát sinh thêm lợi nhuận 31,5 triệu đồng/vụ. Tương tự với giống khoai tây xác nhận, 1 ha mô hình tăng 5.000 kg/ha/vụ. Với giá bán 7.000 đồng/kg, kết quả tăng thêm lợi nhuận trên 35,5 triệu đồng/ha/vụ.

 

Riêng giá khoai tây giống cấp xác nhận nhập khẩu hiện nay khoảng 20-22 triệu đồng/tấn (từ 1.000-1.100USD/tấn). So sánh giá khoai tây giống sản xuất trong nước (do Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa thực hiện trong Dự án nêu trên) có chất lượng tương đương, nhưng giá bán khoảng 17-18 triệu đồng/tấn, giảm được khoảng 30% nguồn vốn đầu tư giống ban đầu. “Như vậy giống khoai tây sản xuất trong nước sẽ tạo điều kiện cho người sản xuất chủ động về nguồn giống, cơ cấu mùa vụ, tạo điều kiện gia tăng năng suất và chất lượng sản phẩm thu hoạch, đạt hiệu quả kinh tế cao nhất trên một đơn vị diện tích...”, Thạc sĩ Nguyễn Thế Nhuận, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa, nhận định.   

 

Đáng kể thêm, trong 3 năm triển khai, Dự án tổ chức 3 hội nghị chuyên đề sản xuất khoai tây giống với trên 300 đại biểu tham gia. Đồng thời triển khai hàng chục lớp tập huấn về quy trình kỹ thuật sản xuất khoai tây giống các cấp với 1.350 học viên tham gia từ tỉnh Lâm Đồng đến các tỉnh phía Bắc như: Thái Bình, Hải Dương, Hải Phòng, Lào Cai. Học viên gồm những cán bộ khuyến nông viên cơ sở, cộng tác viên khuyến nông và nông dân chưa tham gia làm mô hình tại các xã và một số địa phương lân cận khu vực triển khai Dự án.

 

Đặc biệt, trong 3 năm thực hiện Dự án, Trung tâm Nghiên cứu Khoai tây, Rau và Hoa phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cùng Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Khuyến nông, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn các huyện tổ chức 25 đoàn kiểm tra, bổ sung hoàn thiện quy trình kỹ thuật sản xuất khoai tây giống đối với từng mô hình cho đến khi đạt hiệu quả cao nhất.